Savremeni dijetetski suplementi su preparati koji dopunjuju normalnu ishranu i predstavljaju koncentrovane izvore vitamina, minerala i drugih supstanci sa hranljivim i fiziološkim efektom, pojedinačno ili u kombinaciji, a nalaze se u farmaceutskim oblicima koji omogućavaju lako pojedinačno doziranje.

Namenjeni su osobama koje imaju povećane potrebe ili smanjeni unos pojedinih nutrimenata ili osobama kod kojih je potrebno postići određeno fiziološko delovanje kontrolisanom suplementacijom svakodnevne ishrane.

Za pojedine grupe korisnika, kao što su npr. sportisti, mala deca, trudnice, oboleli od određenih bolesti, razvijene su posebne kategorije proizvoda koji po sastojcima i količinama odgovaraju njihovim specifičnim potrebama. Na ovaj način svaka osoba stiče utisak da na tržištu dijetetskih preparata postoje oni koji su specifi- čno njoj namenjeni.

U početku su dijetetski suplementi bili ograničeni na vitamine i mineralne materije, što i danas predstavlja klasičan primer dijetarne suplementacije esencijalnim nutrimentima kod koje su tačno utvrđene dnevno potrebne količine za pojedine uzraste i pojedina fiziološka stanja.

Nakon vitamina i minerala u dijetetske suplemente je dospeo čitav niz nutrimenata, više ili manje esencijalnih, kao što su pojedine masne kiseline, aminokiseline i izolovani proteini i peptidi, pojedini ugljeni hidrati, pre svega polisaharidi.

Nakon nutrimenata, trend je skrenuo ka nenutritivnim supstancama za koje su naučna istraživanja pružala dokaze da su korisna i da povoljno deluju na organizam (karotenoidi, probiotski mikroorganizmi, koenzim Q10, elaginska kiselina, bioflavonoidi i dr.).

Razvoj koncepta dijetarne suplementacije se ovde nije zaustavio već je išao ka pronalaženju i uvođenju u suplementacionu praksu sve većeg broja različitih supstanci. Tako danas veliki broj suplemenata sadrži supstance koje se ne unose uobičajenom ishranom, razne biljke i biljne preparate, od kojih su neke tradicionalno korišćene kao lekovi, a danas se u subterapijskim dozama koriste u dodacima hrani.

Sve veći broj bioaktivnih komponenti koje se koriste u dijetetskim suplementima, često opskurnog ili egzotičnog porekla, kao i korišćenje biljaka lekovitog delovanja, otvara mnoge dileme i nedoumice i dovodi u pitanje racionalno korišćenje suplemenata.

Razlozi narasle popularnosti dijetetskih suplemenata mogu se naći u činjenici da se ne radi o lekovima, već najčešće o prirodnim supstancama koje se mogu naći u hrani.

Sve veći troškovi lečenja su još jedan od faktora koji utiču da se ljudi u potrazi za poboljšanjem i produženjem zdravlja okreću ka preventivnim aktivnostima, u koje spada i korišćenje suplemenata.

Dodatni promotivni faktor predstavljaju intenzivna naučna istraživanja fizioloških efekata bioaktivnih supstanci, tzv. «science push» koji često stoji iza marketinške kampanje novih proizvoda.

Kad su u pitanju naučna istraživanja, i pored postojećih rezultata koji ukazuju na mogućnost povoljnih efekata neke supstance i njene mehanizme delovanja, kod velikog broja prirodnih bioaktivnih komponenti i dalje su potrebne precizno dizajnirane, placebo-kontrolisane studije koje bi pružile ubedljive dokaze o njihovoj efikasnosti. I pored brojnih pozitivnih efekata koja adekvatno primenjena suplementacija može imati po korisnika, ova oblast se danas u našoj zemlji bori sa brojnim problemima, koji se sreću i razvijenijim zemljama.

Pre svega radi se o nepostojanju savremene zakonske regulative koja bi postavila pravila proizvodnje, prometa, uvoza i kontrole dijetetskih suplemenata.

Problem neuniformne deklarisanosti suplemenata je takođe izražen, jer ne postoje pravila o vrsti, obimu i načinu prikazivanja informacija namenjenih korisnicima.

Poseban problem predstavlja ograničen obim kontrole ovih proizvoda, koji se najčešće svodi na ispitivanje higijenske ispravnosti, dok se kontrola deklarisanih količina vrši retko i delimično.

Agresivne medijske kampanje koje često prate ove proizvode, mogu korisnike dovesti u zabludu u pogledu efikasnosti i lekovitosti ovih preparata, jer su te informacije često neusaglašene ili čak i suprotne informacijama koje pružaju zdravstveni radnici.

Transfer adekvatnih informacija od proizvođača ka korisnicima će biti jedan od ključeva uspeha suplemenata u bliskoj budućnosti, ujedno i važan faktor u izgradnji poverenja u naučne podake i tvrdnje vezane za delovanje pojedinih proizvoda.

Interes farmaceutske i prehrambene industrije i sve veći interes potrošača za ovu grupu proizvoda u Srbiji ukazuju na činjenicu da dijetetski suplementi postaju sastavni i nezaobilazni deo našeg savremenog života, zbog čega je od velike važnosti da svi uključeni u ovu oblast ulože napor da korišćenje suplemenata postane bezbedno, kontrolisano i racionalno.